Bitlis’te deprem olma olasılığı Türkiye Deprem Tehlike Haritasına göre yüksektir. Haritada Bitlis, 1.derece deprem bölgesinde yer alıyor. Ülkemizin aktif deprem kuşakları arasında Bitlis konumlanmıştır. Aletsel ve tarihsel dönemlerde kentte çok sayıda deprem oldu. Peki, az önce deprem nerede oldu? – Son dakika ve yakınımdaki deprem riskleri hakkında nasıl bilgi edinirim?
Konu Başlıkları:
Bitlis’te Deprem Riski Nedir?
Doğu Anadolu deprem haberleri kapsamında bölgedeki riskte merak konusudur. Deprem riski yüksek olan Bitlis, Bitlis-Zagros Bindirme Kuşağı’nda konumlanmıştır. Arap levhasının kuzeye doğru uzanarak Anadolu levhasına bindirmesi sonucunda Bitlis’in de tektonik yapısı oluşmuştur.
Bitlis’in yer aldığı Bitlis-Zagros Bindirme Kuşağı hem faylı hem de yoğun kıvrımlıdır. Bitlis’in konumlandığı Bitlis-Zagros Bindirme Kuşağı, ülkemizin güneydoğusundan başlayarak İran’a kadar gidiyor. Bitlis-Zagros Bindirme Kuşağı’nda kıtasal çarpışmadan kaynaklı olarak ortaya çıkan faylanma, kıvrılma ve bindirme bölgenin deprem riskini yükseltiyor. Bu kuşaktan dolayı bölgede bindirme faylarda çoktur.
Bitlis’te deprem riskini artıran bir başka etkense Arap Levhasıdır. Bir yıl içerisinde Arap levhası ortalama 2.5 cm kuzeye doğru hareket ediyor. Arap levhasının bu hareketi sonucunda bindirme kuşağında stres birikmeye başlar. Böyle bir durumda Bitlis’in sismik hareketliliğini çoğaltıyor.
Bitlis’te Geçmişte Meydana Gelen Depremler Nelerdir?
Bitlis’te deprem son dakika haberlerinde geçmişte meydana gelen depremlere de yer veriliyor. Kandilli Rasathanesi ve AFAD deprem verilerine göre hem Bitlis’te hem de yakınlarında meydana gelen depremler şöyle sıralanabilir:
| Bitlis’te ve Yakınlarında Meydana Gelen Depremler | |
| Çaldıran Depremi | Merkez üssü Van’ın Çaldıran ilçesi olan bu deprem, 24 Kasım 1976 yılında oldu. 7.3 şiddetindeki Çaldıran Depremi’nden Bitlis’te çok etkilendi. Birçok bina kullanılamayacak hale geldi. Birçok kişide vefat etti. Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki en yıkıcı depremlerdendir. |
| Varto Depremi | Son dakika deprem haberleri arşivlerindeki Varto Depremi ise 19 Ağustos 1966 yılında gerçekleşti. 6.9 şiddetindeki depremin merkez üssü, Muş’un Varto ilçesidir. Bitlis’te şiddetli hissedilen bu depremden dolayı çok sayıda binada hasarlandı. Depremde 2.394 kişi can verdi. |
| Bitlis Depremi | 3 Kasım 1975 tarihinde meydana gelen depremin şiddeti, 5.5’tir. Depremin merkez üssü Bitlis’in merkezidir. Bitlis merkezdeki birçok binada hasar oluştu. |
| Tatvan Depremi | Bitlis’in Tatvan ilçesi merkez üssü olan deprem, 13 Kasım 1971 tarihinde oldu. 5.6 şiddetindeki depremden dolayı birçok yapı hasar aldı. 9 Kasım 2020 tarihinde de merkez üssü Tatvan olan bir deprem meydana geldi. 5.4 şiddetinde olmasına rağmen yine de bölgedeki halk panikledi. |
| Ahlat Depremi | 18 Mayıs 2023’te olan depremin merkez üssü Bitlis’in Ahlat ilçesidir. 4.8 büyüklüğündeki depremde çok yerleşim yerlerinde hasar meydana gelmedi. |
| Malazgirt Depremi | Son dakika deprem haberlerinde de geçen Malazgirt Depremi, 28 Nisan 1903’te olmuştur. 7.0 büyüklüğündeki depremin merkez üssü Muş’un Malazgirt ilçesidir. Malazgirt Depremi, Bitlis’te de çok şiddetli hissedildi. Bitlis’te de yıkılan binalar oldu. Malazgirt depreminde ortalama 3.500 kişinin hayatını kaybettiği aktarıldı. |
| Hizan Depremi | Hizan Depremi, 21 Kasım 1941 yılında 5.9 şiddetinde oldu. Bitlis’in Hizan ilçesinin merkez üssü olduğu bu depremde ortaya çıkan hasar bölgeseldir. |
Bitlis’ten Geçen Fay Hatları Nelerdir?
Bitlis son depremler haberlerinde kentten geçen fay hatlarından bahsediliyor. Bitlis’in yer aldığı aktif Bitlis- Zagros Bindirme Kuşağı, çok tehlikelidir. Bitlis’ten ve yakınından geçen fay hatları şunlardır;
- Doğu Anadolu Fay Hattı
- Zagros Fayı
- Bitlis Bindirme Fayı
- Kalburt Fay Zonu
Doğu Anadolu Fay Hattı, Bitlis’in yakınında yer alan Van ve Hakkari yönüne doğru uzanıyor. Kuzey Anadolu Fay Hattı’ndan sonra Türkiye’nin en tehlikeli fay hattı olma özelliğine sahiptir. Büyük depremlere neden olabilecek Zagros Fayı ise İran’ın Zagros Bindirme Kuşağı’nın devamıdır. Bitlis’in güneyinden geçen Bitlis Bindirme Fayı’ da aktiftir. Tehlikeli olan bu fay hattı, bindirme ve sıkışma tipindedir.
Kalburt Fay Zonu’da Bitlis için büyük tehlike oluşturuyor. Kalburt Fay Hattı, Bitlis’in Güroymak ve Tatvan ilçelerinin arasından geçiyor. Bitlis-Zagros Bindirme Kuşağı’nın da kuzeyinde konumlanmıştır.
Bitlis’te Deprem Riski Yüksek İlçeler Neresi?
Bitlis’te deprem riski bazı ilçelerde çok yüksektir. Deprem riskinin yüksek olduğu ilçeler şöyle sıralanabilir;
- Hizan
- Ahlat
- Tatvan
- Adilcevaz
- Mutki
Hizan ilçesi hem Bitlis Bindirme Kuşağı hem de Hizan Fay Zonu ile bağlantılıdır. Hizan’ın fay hatlarına yakın olması deprem riskini artırıyor. Van Gölü’nün çevresinde birçok diri fay vardır. Ahlat’ta bu faylara yakın mesafede olduğundan risk taşıyor. Tatvan ilçesi ise Van Gölü Fay Zonu üzerinde konumlanmıştır. Ayrıca Tatvan ilçesinin zemini yumuşak olduğu için depremde sıvılaşma riski de çok yüksek oluyor.
Adilcevaz ilçesi, Van Gölü Kuzey segmentine çok yakındır. Bu durumun yanı sıra ilçede yapı stokunun 1999 yılı öncesine dayanması da büyük risktir.
Mutki ilçesinden kendisiyle aynı isim olan “Mutki Fayı” geçiyor. Mutki dağı sadece deprem açısından risk oluşturmuyor. Dağlık olduğu için heyelan riski de çok yüksektir.
Sıkça Sorulan Sorular
Bitlis’te deprem ile ilgili sıkça sorulan sorularla cevapları şöyledir:
1 – Bitlis’te Deprem mi Oldu? Bitlis’te Deprem Olduğu Nasıl Öğrenilir?
Bitlis’te deprem mi oldu nasıl öğrenilebilir konusu da çok merak ediliyor. Türkiye’de meydana gelen depremlerle ilgili bilgiyi AFAD’tan alabilirsiniz.
2 – Bitlis’in İçinden Direkt Fay Geçiyor mu?
1.derece deprem bölgesinde yer alan Bitlis’in içinden geçen faylar vardır. Bitlis Bindirme Fayı’nın ilçeye çok yakın olması da deprem tehlikesini artırıyor.
3 – Bitlis’te En Büyük Deprem Ne Zaman Oldu?
Bitlis’te merkez üssü olan en büyük deprem 3 Kasım 1975 yılında oldu. Bu depremin şiddeti, 5.5’tir.
