Afganistan’daki deprem yıkıcı sonuçlara neden oldu. Aslında depremin şiddeti orta düzeydeydi. Meydana gelen depremin fiziksel gücü, Richter ölçeği ile ölçülmektedir. Richter ölçeği ile sarsıntının en üst seviyesi dikkate alınır. Bu noktada elde edilen verilerle ortadaki enerjiler objektif olacak şekilde karşılaştırılmaktadır.
Richter ölçeği, yerin ne kadar derininde depremin olduğu hakkında tam bilgi vermez. Aynı zamanda ortaya çıkan zararlara yönelikte bir tespitte bulunmamaktadır. Çünkü depremin meydana geldiği yerin şartlarına bağlantılıdır.
Afganistan’daki Deprem Sığ Derinliği ve Zemin Özelliği
Afganistan’daki deprem, Nangarhar ve Kunar eyaletlerinde meydana geldi. Depremin Richter ölçeği, 6.0 şeklinde ifade edildi. Normalde bakıldığında bu ölçek güçlü sarsıntıyı ifade etmiyor. Yalnız bölgede üç nedenden dolayı yıkımlar çok oldu. Deprem şiddetli hissedilmesi şu etkenlerden de kaynaklanıyor;
- Zemine yakın yerde gerçekleşmesi
- Bölgedeki yapıların kusurlu ve kalitesiz malzemelerle inşa edilmesi
- Bölgenin toprağının özelliği
Afganistan’daki deprem, yerden 8 km derinlikte oldu. Böyle depremler, merkezden 70 km daha az derinlikte olduğundan dolayı “sığ deprem” şeklinde ifade edilir. Bu sığ depremlerin olmasına neden olan enerji yüzeyi direkt etkilediğinden tehlikelidir. Böyle tarz sarsıntılarda yer hareketleri çoktur. Bununla bağlantılı olarak da binalardaki yıkımda daha fazla olmaktadır.
Deprem yüzeye yakın yerde olduğunda subdüksiyon bölgelerinde de zarar ortaya çıkıyor. Subdüksiyon bölgelerde tektonik levha diğer bir tektonik levha altına hareket eder. Afganistan tam olarak Hindikuş Dağları altında yer alıyor. Yer kabuğuna inme hareketiyle ağır depremlerin meydana gelmesine neden olan Hint levhasının deformasyon ve çarpışma kuşağında konumlanmıştır.
Afganistan’ın çoğu yeri; kil, tortu ve gevşek toprak tabakalarından oluşuyor. Özellikle toprağın killi, sulu ve gevşek olması deprem anında zeminde sıvılaşmaya neden olur. Böyle bir durumda da zemin sağlamlığını yitirerek çöker. Afganistan’daki yapıların çoğunluğu taş, kerpiç gibi malzemelerde inşa ediliyor. Böyle bir durumda olası bir depremde tehlikeyi artırıyor.
