Deprem eş anlamlısı son dönemde hem dünyada hem de Türkiye’de meydana gelen depremlerle birlikte çok merak edilmeye başladı. Kişilerin canlarını, mallarını ve sevdiklerini kaybetmesine neden olan depremin kökeni Türkçedir. Peki, Osmanlı Türkçesinde şekillenerek günümüzdeki halini alan deprem eş anlamlısı nedir?

Deprem Eş Anlamlısı Nedir?

Deprem eş anlamlısı, zelzeledir. Zelzele kelimesi de deprem ile aynı anlama geliyor. Deprem ve zelzele kelimeleri, yer kabuğundaki enerjinin aniden boşalmasıyla birlikte meydana gelen yeryüzü sarsıntılarını ifade ediyor. Deprem ya da zelzeleler, volkanik aktiviteler, yer altında gaz birikimleri ve tektonik plakaların hareketinin sonucunda meydana gelmektedir.

Deprem eş anlamlısı olarak zelzele kelimesinin yanı sıra “yer sarsıntısı” kelimesi de kullanılıyor. Zelzele ve yer sarsıntısı kelimeleri, deprem kelimesinin yerine cümlelerde kullanılabilir. Zelzele kelimesi, Arapça kökenlidir. Arapçada yer alan “zalzala” kelimesinden türeyen bir kelimedir. Ayrıca depremin yerine tek başına da kullanılabilen kelimelerdir. Üç kelimenin anlamı da ortaktır.

Deprem Kelimesinin Kökeni Nedir?

Deprem eş anlamlısı yanı sıra kelimenin kökeni de çok merak ediliyor. Türkçe kökenli bir kelime olan deprem, “-depre” gövdesi Türkçeleştirilirken “+m” fiilinden isim yapım eki alarak oluştu. Aslında -depre kelimesi; sarsılmak, kımıldamak, titremek ve tepremek anlamlarına geliyor.

-Depre + m= Deprem halini almıştır. Deprem kelimesi, “fiil+isim yapım eki” bileşiminden oluşuyor. TDK’ya göre depremin anlamı şudur: Dünya’nın yerkabuğu üzerindeki derin katmanların kırılarak yer değiştirmesi durumunda meydana gelen zelzele, hareket, sarsıntı ve yer sarsıntısıdır. Aynı zamanda deprem, yanardağların püskürtme aşamasına geçmesiyle meydana gelen sarsıntıları da ifade ediyor.

Deprem Kelimesinin Kullanıldığı Birleşik Kelimeler ve Cümleler!

Deprem kelimesi birçok birleşik kelime ve cümlelerle kullanılıyor. Depremin kullanıldığı birleşik kelimelere şöyle örnek verilebilir:

Deprem kelimesi ve eş anlamlılarının cümle içinde kullanımına dair örnek olarak da şunlar sunulabilir;

• 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinin hafızadan silinmesi mümkün değil.
• Zelzele sonrası panik atak oluştu.
• Dün belgeselde yer kabuğunun kırılması sonucunda nasıl sarsıntıların olduğunu izledim.
• Depremin değil sağlam olmayan yapıların öldürdüğü bir kez daha anlaşıldı.

Deprem Kelimesinin Dışında Eş Anlamlısı Merak Edilen Diğer Kelimeler!

Deprem eş anlamlısı haricinde bazı kelimelerinde eş anlamlıları çok merak ediliyor. Bu kelimeler şöyle ifade edilebilir:

1 – Barış Eş Anlamlısı Nedir?

Barış eş anlamlısı, Türk Dil Kurumu sözlüğünde açık şekilde belirtilmiştir. Barış kelimesinin eş anlamlıları; musalaha, sulh ve hazardır. Barış kelimesinin zıt anlamlıları da vardır. Barışın zıt anlamlılarıysa harp, savaş, dövüş, cenk ve cihattır.

2 – Adet Eş Anlamlısı Nedir?

Türk Dil Kurumu tarafından adet eş anlamlısı “tane ve miktar” şeklinde ifade edilmiştir. Adet kelimesi ve eş anlamlıları tek kullanıldığı gibi cümle içinde de kullanılarak ifade edilmek istenen husus daha zengin hale getirilebilir.

3 – Amaç Eş Anlamlı Kelimeler Nelerdir?

Türk Dil Kurumu’nun aktardığı bilgilere göre amacın birden çok eş anlamlısı var. Amaç eş anlamlısı olan kelimeler şöyle sıralanabilir;

• Emel
• Hedef
• Murat
• Erez
• Gaye
• İstek
• Maksat
• Garaz
• Kin

Yukarıda sıralanan kelimelerle amaç kelimesinin anlamı aynıdır.

4- Özlemin Kelimesi Eş Anlamlısı Nedir?

“Özlemin” kelimesinin eş anlamlısı yoktur. Aslında “özlemin” ek almıştır. Bu sebeple özlemin kelimesi eş anlamlısı yerine “özlem” kelimesine bakmak gerekir. Özlem kelimesinin eş anlamlısı hasrettir. Özlem ve hasret aynı anlama geldiği için cümlelerde uygun olduğunda birbirlerinin yerine kullanılabilirler.

5 – Fayda Eş Anlamlısı Nedir?

Fayda eş anlamlısı, yarardır. Yarar kelimesi, cümle içerisinde fayda kelimesinin yerine kullanılabilir. Bunun sebebi her iki kelimenin aynı anlama gelmesidir. Fayda ve yarar kelimelerinin hem yazılışları hem de okunuşları ayrı olmasına rağmen anlamları aynıdır.

6 – Doğa Eş Anlamlısı Nedir?

Günlük yaşamda en çok kullanılan kelimelerden biri de doğadır. Doğa eş anlamlısı olarak Türk Dil Kurumu tarafından belirtilen kelime tabiattır. Doğa ve tabiat kelimeleri tek başlarına kullanılmalarının yanı sıra cümle içlerinde de kullanılıyor.

7 – Kontrol Eş Anlamlısı Nedir?

Deprem eş anlamlısı ile birlikte kontrol kelimesinin eş anlamlısı da merak ediliyor. Kontrol eş anlamlısı kelimeler şöyle sıralanabilir;

• Sorumluluk
• Otorite
• İdare
• Denetim
• Hakimiyet

Kontrol kelimesinin birden çok eş anlamlısı olduğu için cümlede kullanırken özellikle iki unsura dikkat etmek gerekiyor. Cümlenin hem bağlamı hem de anlamının dikkate alınması gerekir.

8 – Deprem Eş Anlamlısı: Beygir Eş Anlamlısı Nedir?

Türk kültüründe önemli yere sahip olan beygir, binek hayvanıdır. Yalnız günümüzde en çok beygirin yerine eş anlamlısı kullanılıyor. Beygir eş anlamlısı, attır. Aynı zamanda beygir ve atın yanı sıra “rahş, semend ve kümeyt” kelimeleri de tercih edilebilir. Rahş, gösterişli ve güzel at anlamına gelir. Semend, çevik ve güzel at anlamına gelirken kümeyt ise koyu doru attır.

Sık Sorulan Sorular

Deprem kelimesi ve deprem eş anlamlısı hakkında sık sorulan sorular şöyle sıralanabilir:

1 – Türk Dil Kurumu’na Deprem Kelimesi Ne Zaman Girdi?

Türk Dil Kurumu’nda deprem kelimesi girdikten sonra Arapça olan eş anlamlısı çok kullanılmamaya başladı. Deprem, Türk Dil Kurumu tarafından 1930’lı yıllarda kullanılmaya başlamıştır.

2 – Deprem Kelimesi Eski Bir Kelime midir?

Deprem kelimesi, Arapça kökenli olan zelzeleye kıyasla daha yeni bir kelimedir. Cumhuriyetin ilanından sonra deprem kelimesinin kullanımı arttı.

3 – Zelzele ve Deprem Kelimesi Arasındaki Fark Nedir?

Deprem kelimesinin kökeni Türkçedir. Bu kelime çoğunlukla hem teknik hem de modern dilde kullanılıyor. Zelzele ise Arapça kökenli bir kelimedir. Genellikle dini kaynaklarda daha çok zelzele kelimesi kullanılmaktadır. Ayrıca klasik kaynaklarda da zelzele kelimesine yer verilmektedir. Dilerseniz “5 adımda Alanya harita I Antalya Alanya deprem haritası” başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.