Dünya’nın en büyük 10 depremi, sayısız can ve mal kaybına neden oldu. Sayısız can ve mal kaybına neden olan Dünya tarihinin en şiddetli depremlerinin Güney Amerika ve Asya Pasifik ülkelerinde meydana geldiği görülüyor. Özellikle “ateş çemberi” şeklinde ifade edilen Pasifik Deprem Kuşağı’nda dünya genelindeki depremlerinin yüzde 90’ı gerçekleşiyor.
Dünya’nın en büyük depremleri, yıkım ve can kayıplarının yanında ekonomik hasarlara neden olması toplumlar için büyük tehdit oluşturuyor. Dünya’nın tektonik plakalarının hareket etmesi, kırılması ve çarpışması sonucunda meydana gelen en büyük depremler nelerdir? Peki, Dünya’da deprem-son dakika haberleri neler?
Konu Başlıkları:
Dünya’nın En Büyük 10 Depremi Sıralaması
Dünya; yer kabuğu, manto, iç çekirdek ve dış çekirdek isimli katmanlardan oluşuyor. Bu katmanlardan yer kabuğu, levha adı verilen parçalardan meydana geliyor. Yer kabuğunun oluştuğu levhalardan bazıları küçük bazılarıysa büyük yapıdadır. Yer kabuğundaki levhalar devamlı hareket eder. Levhaların hareket etmesi sonucundaysa küçük ya da büyük depremler olur.

Dünya’nın en büyük deprem sıralaması şu şekildedir:
1 – Valdivia- Şili Depremi (22 Mayıs 1960)
Dünya’nın en büyük 10 depremi listesinin ilk sırasında Şili’nin Valdivia şehrinde 1960 yılında gerçekleşen deprem yer alıyor. 9,5 büyüklüğündeki bu deprem, ortalama 1000 km alanda hissedildi. Depremden sonra 1.655 kişi hayatını kaybetti ve 3 bin kişide yaralandı.
2 milyon kişide maalesef evsiz kaldı. Bu depremden dolayı Şili, 550 milyon dolarlık hasara uğradı. Depremin ardından tsunami de meydana geldi. Tsunami, yaklaşık olarak 10 bin kilometre alanda etkili oldu. Tsunamiden kaynaklı dev dalgalar; Filipinler, Japonya ve Hawaii’ye kadar ulaştı. Buralarda da birçok kişi yaşamını yitirdi.
2 – Prince William Sound-Alaska- ABD (28 Mart 1964)
Dünya’nın en büyük 3 depremi arasında ABD’nin Alaska Eyaleti’nde meydana gelen 9.2 büyüklüğündeki deprem yer alıyor. 28 Mart 1964 yılında meydana gelen bu depremin ardından tsunami oldu. Ülkede 310 milyon dolarlık hasara neden olan depremde 128 kişi hayatını kaybetti.

3 – Sumatra-Endonezya (26 Aralık 2004)
Son dakika deprem haberleri listesinde de yer alan Endonezya’nın Sumatra Adası’ndaki deprem 26 Aralık 2004 yılında oldu. 9.1 şiddetindeki deprem, 14 ülkeyi etkiledi. 10 dakika süren sarsıntının sonucunda metrelerce yükseklikte dev dalgalar oluştu. Afrika’nın doğusu ve Asya’nın kuzeyi depremden çok etkilendi. Endonezya depreminde 2 bin kişi hayatını kaybederken 1 milyon 700 bin kişi evsiz kaldı.
4 – Sendai- Japonya (11 Mart 2011)
Dünya’nın en büyük 10 depremi listesinin 4.sırasına 11 Mart 2011’de Japonya’nın kuzeydoğusundaki Honshu kıyısı açıklarındaki deprem eklenebilir. 9.0 şiddetindeki bu depremden dolayı okyanusun tabanında 1 kilometre kırık oluştu. Akabinde Japonya’nın kuzeydoğu kıyılarında tsunami oldu.
Sarsıntı ve arkasından meydana gelen tsunamiden dolayı 19 bin kişinin hayatını kaybetti. Aynı zamanda Fukuşima Nükleer Santrali’nde meydana gelen sızmada büyük tehlike oluşturdu.

5 – Kamçatka- Rusya (4 Kasım 1952)
Dünya’nın en büyük 10 depremi arasına Rusya’nın kuzeydoğusunda konumlanan Kamçatka’da dahil edilebilir. 4 Kasım 1952 yılında meydana gelen depremin şiddeti 9.0’dır. Depremden kaynaklı olarak meydana gelen tsunami dalgaları, Hawaii Adaları’na ulaştı. 9.0 büyüklüğündeki bu depremde can kaybı yaşanmadı. Ancak 1 milyon hasar ortaya çıktı.
6 – Maule- Şili (27 Şubat 2010)
Tarihteki en büyük depremler arasındaki Şili’nin Maule bölgesindeki deprem, 27 Şubat 2010’da meydana geldi. 8.8 şiddetindeki deprem, Maule bölgesi sahilinden ortalama 3 km mesafede oldu. 3 dakika süren sarsıntının ardından tsunaminin meydana gelmesi de büyük zararlara yol açtı. 525 kişinin yaşamını yitirdiği depremde 370.000 binada kullanılamayacak hale geldi. Bu depremde ülkede şu yapılar büyük zarara uğradı;
- Enerji hatları
- Yollar
- Altyapılar
Şili’de yaşanan bu deprem ülkenin ortalama 30 milyar dolar ekonomik kayıp yaşamasına neden oldu. Yalnız Şili’de 2010 yılında gerçekleşen bu deprem hem tsunami uyarı sistemleri hem de deprem araştırmalarında yol kat edilmesini de sağladı.

7 – Ekvador ve Kolombiya (31 Ocak 1906)
Dünya’nın en büyük 10 depremi olarak ifade edilebilecek Ekvador ve Kolombiya kıyılarında meydana gelen bu depremin şiddeti, 8.8’dir. 31 Ocak 1906 tarihinde meydana gelen depremde yaklaşık olarak 1000 kişi hayatını kaybetti. Deprem sonrasında meydana gelen tsunami dalgaları, Japonya’ya ulaşarak orayı da etkiledi.
8 – Rat Adaları- Alaska (2 Nisan 1965)
Dünya’nın en büyük depremi arasında yer alan Alaska’nın Rat Adaları’nda meydana gelen deprem, 8.7 şiddetindedir. 2 Nisan 1965 tarihinde olan depremden dolayı tsunami dalgaları 10 metre yüksekliğe kadar ulaştı. Nüfus yoğun olmadığı için depremde çok can kaybı olmadı. Zeminde sıvılaşma olduğu için binalar, yerin 2 kat altına kadar battı. Ayrıca yollarda büyük çatlaklarda meydana geldi. Bölgede çok sık büyük depremler oluyor. Bu sebeple kapsamlı şekilde deprem analizleri yapılıp ona göre yapılar inşa ediliyor.

9 – Tibet- Assam (15 Ağustos 1950)
Dünya’nın en büyük 10 depremi listesine dahil edilmesi gereken depremlerden biri de Tibet’in Assam bölgesinde meydana geldi. 15 Ağustos 1950 tarihinde 8.6 şiddetinde meydana gelen bu depremde yaklaşık 3.000 kişi vefat etti. Depremin dağlık bölgede meydana gelmesi iletişim noktasında büyük sıkıntılar oluşturdu. Özellikle arama kurtarma çalışmaları ciddi anlamda aksadı. Deprem sonrasında ortaya çıkan tsunami dalgaları da büyük felaketlere yol açtı.
10 – Dünya’nın En Büyük 10 Depremi: Hint Okyanusu Depremi (11 Nisan 2012)
Dünya’nın en büyük 10 depremi listesinin son sırasında 11 Nisan 2012 tarihinde Hint Okyanusu’ndaki deprem yer alıyor.
Hint Okyanus’unun 22,9 km derinliğindeki bu deprem, Endonezya’nın Sumatra Adası’nın batısını etkiledi. Hint Okyanusu’nda gerçekleşen bu depremin en önemli özelliği yatay şekilde hareket eden levhalardan kaynaklanmasıdır. Bu sebeple de sarsıntı sonrası tsunami dalgaları olmadı. Yerleşim yerlerinde büyük boyutta hasarlar oluşurken can kaybı az oldu.

Dünya’nın En Büyük 10 Depremi Neden Güney Amerika ve Asya-Pasifik Ülkelerinde Oldu?
Dünya’nın en büyük depremleri olan yerlere bakıldığında Asya-Pasifik ve Güney Amerika ülkelerinde olduğu görülüyor. Bu ülkelerde büyük depremlerin olma sebepleri şöyle açıklanabilir:
Güney Amerika ve Asya-Pasifik Ülkelerinde Dünya’nın En Büyük 10 Depremi Olma Sebepleri | |
1 | Levhaların yoğun ve hızlı şekilde hareket etmesi. |
2 | Asya-Pasifik ve Güney Amerika ülkelerinin tektonik levha sınırları içerisinde yer alması. |
3 | Pasifik Ateş Çemberi içerisinde bu ülkelerin konumlanması. |
4 | Asya Pasifik ve Güney Amerika ülkelerinin dalma batma zonları içerisinde olması. |
5 | Asya Pasifik ve Güney Amerika ülkelerinin hem jeolojik hem de volkanik yapılarıysa sismik olarak hareketlidir. |
Sık Sorulan Sorular
Dünya’nın en büyük 10 depremi ile ilgili kafaları kurcalayan sorular ve cevapları şu şekildedir:
1 – Türkiye’nin En Büyük Depremi Ne Zaman ve Nerede Oldu?
Dünya’nın en büyük 10 depremi yanı sıra Türkiye’nin en büyük depremi de çok merak ediliyor. Türkiye’nin en büyük depremi, 50.783 kişinin vefat etmesine neden olan Kahramanmaraş depremleridir. 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerde 107.204 vatandaşımızda yaralandı.
2 – Türkiye’nin En Büyük 10 Depremi Nedir?
Türkiye’de deprem konusunda riskli ülkeler arasında yer alıyor. Türkiye’nin en büyük 10 depremi şöyle sıralanabilir;
- Kahramanmaraş Merkezli Depremler (6 Şubat 2023)-7.8 ve 7.6
- Erzincan Depremi (27 Aralık 1939)- 7.9
- Bolu Gerede Depremi (1 Şubat 1944)- 7.5
- Van (Muradiye) Depremi (24 Kasım 1976)- 7.5
- İzmit (Gölcük) Depremi (17 Ağustos 1999)- 7.4
- Mürefte (Ganos) Depremi (9 Ağustos 1912)-7.4
- Kütahya (Gediz) Depremi (28 Mart 1970)- 7.2
- Van Depremi (23 Ekim 2011)- 7.2
- Hakkari Depremi (7 Mayıs 1930)- 7.2
- Tokat (Erbaa-Niksar) Depremi (20 Aralık 1942)- 7.0
3 – Dünya’nın En Büyük Depremi Kaç Kişi Öldü?
Dünya’nın büyük depremi, Şili’de oldu. Dünya’nın en büyük depremi kaç kişi öldü sorusu, resmi kayıtlara göre 1655’tir. Yaklaşık 3 binden fazla kişide yaralandı. Dünya’nın en büyük depremi, 9.5 şiddetinde gerçekleşti.